Wat gebeurt er met spirituele centra?

Er is veel in beweging bij spirituele centra. De Nieuwe Liefde (opgericht door Huub Oosterhuis) gaat een belangrijke rol spelen in de programmering van Felix Meritis. RK centrum de Boskant in Den Haag is gesloten. Nykleaster (een protestante pioniersplek) in Friesland groeit en krijgt mogelijk naast kroeg en kerk ook een klooster. Het Ignatiushuis in Amsterdam heeft gekozen voor een duidelijke nieuwe identiteit. Kortom de sector is volop in beweging, wat zijn de trends?

Zingeving hoeft niet meer apart
Zoals uit de trendrede blijkt, is "betekenis" het nieuwe DNA van deze tijd. Dat hoeft niet persé in aparte organisaties. Een mooi voorbeeld lijkt de ontwikkeling te zijn dat de Nieuwe Liefde (opgericht door Huub Oosterhuis) in Amsterdam een hoofdrol gaat spelen in de programmering van het nieuwe Felix Meritis. "Wij hopen dat Felix Meritis weer een plek wordt waar Amsterdammers elkaar ontmoeten en inspireren en die weer aanvoelt als een huiskamer". Motto: Zing, denk, bid, lach, voel en bewonder. Wat dit voor de Nieuwe Liefde in de toekomst betekent is spannend. Dezelfde investeerder neemt ook de Rode Hoed over.
Zingeving is een term die steeds meer terugkomt in bijvoorbeeld de Rode Hoed en ook in "reguliere" organisaties. Dat betreft dan bijvoorbeeld: het werken met hoofd en hart; meer nadruk op ethiek en op reflectie. Lees hier een aantal artikelen over zingeving en management.

Kloosters en centra specialiseren zich
Specialisatie en je eigenheid naar voren brengen zie ik bij steeds meer spirituele centra en kloosters. Hieronder vind je een aantal voorbeelden.
Het Ignatiushuis in Amsterdam heeft een nieuwe koers . Centraal staat één vorm van christelijke spiritualiteit: de ignatiaanse spiritualiteit. (Zo genoemd naar Ignatius van Loyola, de stichter van de jezuïetenorde.) Het brede aanbod van voorheen is daarmee vervallen.
Het Trappisten klooster in Tilburg profileert zich nog uitdrukkelijker als stilte klooster. Dat doen ze met het bier "proef de stilte", maar ook met meer stilte in het klooster zelf. Samen met de provincie Noord Brabant werken ze aan een stiltegebied met bezinning en beleving. Het gevolg is dat het aantal bezoekers groeit, er zijn nieuwe broeders ingetreden en de verkoop van het bier stijgt.
Het klooster Casella specialiseert zich door alleen jonge mensen tot 35 jaar te ontvangen. En dat werkt! Ook zij profileren zich als stilteplek.

Er zijn ook enkele interessante protestante pioniersplekken zoals het Kleiklooster in de Bijlmer. Onder het motto geloven en handelen woont een aantal mensen in een Bijlmerflat. Een andere plek is Nykleaster in Jorwerd. Zij kiezen duidelijk voor een Friese (tweetalige) uitstraling. Zij hebben een landelijke bekendheid en breiden steeds verder uit. Zij verwachten naast kerk en kroeg in 2016 ook een 'klooster' te hebben in het dorp. Bijzonder is dat in beide voorbeelden juist protestanten kiezen voor de katholieke woorden als "klooster" en ook woorden zoals speedbiechten (door het loket van Levensvragen). Ik denk dat zij door een afstand tot de katholieke traditie meer de waarden zien van deze woorden/plekken/gebruiken.

Naast specialisatie in koers kiezen ook steeds meer plekken voor het speciale kloosterproduct: Norbertijnen brouwen bier; Norbertinessen gaan wijn verbouwen; er komt een nieuwe brouwerij in Zundert.

Andere plekken stoppen of denken daarover
De Boskant in Den Haag is gestopt. Theo Wierema (directeur) vindt het jammer dat een project als de Boskant, juist nu moet worden beëindigd."Ik kan niet anders dan het besluit van mijn bestuur te zien tegen de achtergrond van veranderde inhoudelijke en financiële prioriteiten en andere opvattingen over ‘Kerk-zijn’ bij het Bisdom Rotterdam. Er is een doorstart gekomen in De Zinnen, katholiek netwerk voor inspiratie en dialoog. .
De abdij Sion in Deventer zoekt naar een nieuwe plek (mogelijk in Schiermonnikoog) omdat er nu 12 broeders leven op een plek waar er 120 kunnen wonen. Kijk hier voor de hun nieuwe website. (Meer info? Klik door naar spirituele teksten op hun site).
Op veel andere plekken neemt het aantal broeders en zusters snel af.

Ik ben benieuwd wat er in 2016 verder voor prachtige ideeën komen om de sector nieuw leven in te blazen. In ieder geval zijn de kloosters en spirituele centra dynamischer dan je mogelijk op het eerste gezicht zou denken.