Vijf vignetten
Christelijk-sociale organisaties hebben veel kwaliteit in huis. Ik zie zien dat er sprake is van een levende praktijk van christelijk-sociaal denken en handelen. Samen met Lisette van der Wel hebben we die gekarakteriseerd in vijf vignetten.
Ieder mens telt mee
Ieder mens heeft een intrinsieke waardigheid en is een relationeel wezen; geen afgescheiden individu. Mensen beleven hun waardigheid, komen tot bloei in en door betekenisvolle relaties met anderen/de Ander. Dit mensbeeld wordt gedragen door de overtuiging dat elk mens beeld van God is, geschreven staat in de palm van God’s hand. Jij mag er zijn, ongeacht wat je doet of presteert. Jouw leven doet ertoe, jij hoort er bij; niemand is buitengesloten.
Samenleving als bezield verband
Tegenover het primaat van de markt (liberalisme) of de staat (socialisme) stelt het christelijk-sociale denken het primaat van de samenleving. Naast respect voor ieders persoonlijke vrijheid is er in dit denken ook erkenning voor het feit dat we kwetsbaar zijn, dat de samenleving niet zo maakbaar is als we graag zouden willen. Onze kracht ligt dan ook niet in afzondering (de ‘BV Ik’), maar in verbinding, in samenwerking. Er is een WIJ. We komen alleen verder als we het met elkaar doen. Zowel in de kring van familie, vrienden en directe woonomgeving, in organisaties, als uiteindelijk als bewoners van deze aarde. Dit vraagt om eigenheid èn aanpassingsvermogen. Besef van de waarde van tradities èn nieuwsgierigheid naar wat de toekomst brengt.
Staan in een groot verhaal
Uniek kenmerk van de christelijk-sociale beweging is dat ze staat in een traditie met een groot verhaal. De tijd van ‘grote verhalen’ – in de zin van totalitaire ideologieën – mag voorbij zijn, het grote bijbelse verhaal dat leven liefde is, omzien naar elkaar, is dat niet. De uitnodiging is om dat verhaal te blijven leven en vertellen, zelfbewust, niet arrogant, met nieuwe zeggingskracht, nieuwe voorbeelden. Met nieuwe woorden misschien ook zoals compassie, die gehoor vinden in deze tijd.
Op het niveau van organisaties is het het verhaal van de ziel en inhoud van het werk: wat is ‘goed leren’, wat is ‘goede zorg’?. De uitnodiging is om dat verhaal te leven in kleine verhalen, zelfbewust, niet arrogant, met nieuwe zeggingskracht, nieuwe voorbeelden.
Dienend leiderschap
Dienend leiderschap vraagt om een combinatie van visie, strategisch denken én ontvankelijkheid, ‘leeg’ worden, luisteren naar wat klanten en medewerkers teruggeven.
Van belang is reflectie op het dagelijkse handelen in het licht van de kernwaarden en het grote verhaal (de bedoeling) van de organisatie. In verbinding met de wortels uitreiken naar de toekomst.
Hoopvol perspectief
Door de snelle veranderingen en grote uitdagingen op sociaal-economisch, politiek, cultureel en religieus terrein weten veel mensen niet goed meer waar ze aan toe zijn, op wie ze nog kunnen vertrouwen. Christelijk-sociale organisaties hebben juist ook nu veel te bieden: een hoopvol en onderscheidend perspectief, een beproefde weg voor menselijk en maatschappelijk welzijn, de levende ervaring dat er toekomst is als we waarden leidend laten zijn (in plaats van belangen).
